De iPad in het onderwijs - bijeenkomst in Enschede

deel 2: nieuwe tijd, nieuw beleid!

De kenmerken van de drie ontwikkelingsfases van het web verschillen sterk van elkaar. In de presentatie bij de voorgaande blog worden die kenmerken benoemd. In de manier waarop internet aan ons verschijnt merken we de verschillen nauwelijks op, het 'wereld wijde web' is zoals het is, en de gebruiker ervaart dat als een geheel.
Toch heeft het zin om deze verschillen te benoemen. Ze zitten namelijk in ons hoofd wanneer we in aanraking komen met nieuwe toepassingen. En het bepaald de manier waarop we die nieuwe toepassingen beoordelen en in willen zetten.



Een voorbeeld: 'we willen de iPad..'
De kenmerken voor web 1.0 zijn: beheer, controle, hardware, software, training&vaardigheden, etc.
Vanuit het 1.0 perspectief denken we over de iPad na als:
- Wat gaat iPad vervangen...?
- Hoe zorgen we ervoor dat de iPad in ons systeem past, en vooral...
- Hoe zorgen we ervoor dat de iPad ons systeem niet gaat verstoren!?
- Welke software moet er op de iPad komen?
- Hoe gaan we de iPad implementeren?
- Welke trainingen moeten we opzetten?
- Wanneer gaan we de iPad gebruiken?
- Welk stukje (reken)les wordt met de iPad gedaan?
- etc...

De kenmerken voor web 3.0 zijn: semantisch, persoonlijk, invisible, omnipotentie, 'cloud'
Vanuit het 3.0 perspectief denken we over de iPad na als:
.... eigenlijk moet ik het hier bij laten...
we denken namelijk niet na, we doen! We zijn ons helemaal niet meer bewust van 'het ding', techniek is niet langer een onderwerp! Bovendien is de iPad persoonlijk! Het is mijn toegang tot al die werelden waarin ik me beweeg! Het geheel draait op mijn 'email account'. Al zou ik willen, de iPad is niet te delen... In die zin is de iPad meer een communicatie-tool, (bv een smartphone) dan dat het een computer is.

Als we dus "iets met de iPad willen"...
... dan moeten we ons niet gevangen voelen door het oude beleid dat nog in web 1.0 termen is gedefinieerd.
We zullen goed na moeten denken over de vraag:
Wat willen wij met de Web 3.0 wereld? Hoe semantisch en organisch willen wij ons onderwijs vorm geven? Hoeveel controle willen we prijsgeven en wat krijgen we daarvoor terug?

Een vernieuwde visie... nieuw beleid,
hoe willen we dat ons onderwijs er over een paar jaar uit ziet?
Als we die vragen willen beantwoorden, dan schaffen we nu iPads aan, om alvast met dat onderwijs te experimenteren!
Onderwijs is leuk, onderwijs blijft leuk!

deel 1. Alweer een nieuw beleidsplan? Hebben we dat nodig...?

Toen ik in 1999 in Rotterdam voor het CED ging werken, was mijn primaire taak om ICT beleid te maken samen met de ICT coordinatoren. De eerste computernetwerken werden op de scholen aangelegd in het kader van 'Onderwijs on line, verbindingen naar de toekomst'. Er waren grote verwachtingen, het onderwijs zou een kwaliteitsimpuls krijgen zonder weerga... Informatie & Communicatie Technologie zou het onderwijs minder afhankelijk maken van de altijd verouderde informatie. Onderwijs methodes kenden een afschrijvingstermijn van 15 jaar. Een nieuwe set wandkaarten bleef ruim 10 jaar ongebruikt hangen, omdat in Oost Europa tal van nieuwe landen ontsonden na de val van de muur.
Het maken van ICT beleid bleek echter weerbarstige materie...

En toch... nu na ruim tien jaar hebben we jammer genoeg toch succes gehad...
Op de scholen waar ik nu kom is er vaak een ICT beleidsplan. En het is ook keurig opgenomen in de vier-jaarlijkse schoolplan cyclus. In de basis zijn die beleidsplannen nog steeds versies van wat ooit in 1999 als eerste op papier kwam. In de kern staat nog steeds het beeld van ICT zoals dat in 1999 bestond.
Daarmee worden nieuwe mogelijkheden door oud-beleid tegen gegaan. Oude gedachten over bijvoorbeeld communicatiemogelijkheden, filtering, technologie, etc. bepalen het perspectief van waaruit naar ICT anno nu wordt gekeken.
De ontwikkeling van de mogelijkheden van internet wordt geschetst aan de hand van de termen Web 1.0, Web 2.0 en Web 3.0, waarbij de laatste term meestal word benoemd als het semantische web.
De kenmerken van deze drie ontwikkelingsfases zijn zo sterk verschillend dat de vraag bovenaan deze blogpost bevestigend moet worden beantwoord!